Realiseer je de mogelijke onbedoelde impact van goedbedoelde intenties

De hoop, de positiviteit, de liefde en vreugde zijn duidelijk merkbaar op de dag van en na de inauguratie van President Biden en Vice-President Harris. Hoewel dat uiteraard niet zo is, voelt het alsof er in één dag een totale omslag is gemaakt, en de donkere dagen, jaren ervoor er niet meer toedoen. Biden heeft een hoop werk liggen en is direct aan de slag gegaan om al wat Trump het land heeft aangedaan ongedaan te maken.

Zijn boodschap* aan zijn team dat bij onrespectvol gedrag onderling er zonder pardon ontslag volgt komt daaruit voort. Enerzijds voelt het logisch. Er is elkaar zoveel leed aangedaan, waarbij ego, macht en geld de drijfveren waren. De tijd om elkaar weer echt te zien, te verbinden met elkaar en vanuit liefde voor elkaar, in plaats van enkel voor onszelf, te handelen is eindelijk daar.

Maar handelen vanuit liefde en elkaar echt zien gaat juist ook om elkaar zien als het moeilijk is. En dan is “No if, ands, or buts” (vertaald: geen uitzondering), misschienwel precies haaks op wat Biden & Harris (maar ook wij als samenleving) met elkaar willen bereiken.

Want wat als er iets in de privésfeer is waardoor je je dag even niet hebt. En in deze bizarre tijd heeft nagenoeg iedereen een korter lontje en reageren we allemaal eerder geïrriteerd of geëmotioneerd dan dat we normaal doen. En van degene die je beter kent, kun je dat beter hebben. Kun je, durf je, beter aan te geven dat het niet oké is wat er net gebeurde of kun je zelfs humor in de mix gooien.

Wat als het niet zichtbaar of hoorbaar is voor een buitenstaander. Als een opmerking of gedraging nét niet de grens overgaat of niet merkbaar is voor derden dat het kwetsend is. Passief agressief gedrag is veelal totaal ongrijpbaar. En als passief agressief gedrag geen constructief antwoord krijgt, maar men bevriest of vlucht, of de kop ingedrukt wordt met meer passief agressief gedrag (de onschuld spelen, het op de ander projecteren, het gesprek kapen en de discussie voeren of je kwetst of je laat kwetsen) kan dat lang onopgemerkt gaan of passief agressief gedrag van de ander uitlokken. Niet eens zozeer uit strijd, maar als overlevingsstrategie.

Om dit te laten slagen moet het vertrouwen zo enorm groot zijn binnen het team en de omgangsvormen zodanig helder. En feit wil dat statistieken uitwijzen dat dergelijke (verander-) trajecten heel vaak falen.

Ongeveer een half jaar terug zaten mijn zoon en dochter, toen ongeveer 2,5, naast elkaar. Hoewel mijn dochter diverse keren aangaf dat haar broer nu echt moest stoppen, bleef hij doorgaan met pesten. Opeens haalde ze uit. En flink ook. En ze ging wel even door. Ik greep expres niet in. Ze moeten samen leren dit op te lossen en zelf weerbaar worden in grenzen aangeven en kundig in ruzie maken. Uiteraard houd ik ze nauwlettend in de gaten en spring ik tussenbeide als het echt te ver gaat.

Over mijn dochter kreeg ik echter duidelijk te horen van twee andere moeders dat ik haar echt moest gaan leren praten. Nou is daarvan op de leeftijd van 2,5 sowieso sprake, dit ging hun te ver. Fysiek geweld was geen oplossing. Ho, wacht even! Ten eerste sprak zij zich meerdere keren in duidelijke taal hoorbaar uit, maar net als door haar broer werd dat door hun niet gehoord. En hoewel ik geweld absoluut niet aanmoedig, laat ik het antwoord op de vraag of geweld geen oplossing is graag over aan zij die noodgedwongen uit zelfverdediging hebben moeten handelen.

In het geval van mijn dochter is begrenzing tot wanneer haar broer het echt wel door heeft en zij kan stoppen, net zoals zij van hem vroeg, absoluut aan de orde, maar ik zal mijn dochter (of zoon overigens) nooit opleggen dat als een ander na herhaaldelijk aangeven niet luistert of erger diens handen niet thuis weet te houden je dat dan maar lijdzaam moet ondergaan of dat vluchten je enige optie is. Ik kan alleen maar hopen dat ze de durf blijft houden om de ander fysiek een zet(je) te geven als dat nodig is.

Er wordt aan voorbij gegaan dat het gebeurde in een context. En een rode wang of een blauw oog is zichtbaarder dan die opmerking die onder de gordel is, of die hand op je lijf waar die net niet hoort, en er aan vooraf ging. Weinig vrouwen die met de billen bloot gaan nadat daar een klap gevallen is en gelijk hebben ze.

De intentie en historie waar deze boodschap uit voort komt zijn begrijpelijk en nobel, maar de impact kan een volledig andere uitwerking hebben. Bizar genoeg is de omstreden ‘One Strike Out’ wetgeving, ingevoerd door mede-democraat Bill Clinton in 1996, hier een uitstekend, maar wrang voorbeeld van. De intentie was veiligere woonomgevingen creëren, maar vrouwen die eindelijk aangifte durfden te doen van huiselijk geweld, kwamen door die wet eveneens op straat. Om maar één voorbeeld te noemen.

Naast intentie is dus ook oog hebben voor de gevolgen, de impact van die keuze, van die ingeslagen weg, van belang. De intentie kan nog zo goed zijn, als de impact anders uitwijst, slaat het de plank mis. En ben je dus wel degelijk verantwoordelijk voor wat je zegt en doet en hoe dat voor een ander uitpakt.

Wil je leed of conflicten op de werkvloer voorkomen? Wees duidelijk waar je voor staat en hoe je de onderlinge omgangsvormen intern ziet. Blijf in gesprek als het een keer misgaat. Voorkom een angstcultuur waarin men bang wordt (gemaakt) om fouten te maken. Geef de ander de ruimte zich te verantwoorden voor zijn of haar gedrag en kijk waar er ruimte is voor begrip, medeleven en steun. Indien de ander geen verantwoordelijkheid neemt of het gedrag na herhaaldelijk verzoek en support¹ nog niet is veranderd, dan kun je -wetende dat jij er alles aan gedaan hebt- het papierwerk om afscheid te nemen alsnog in gang zetten.

*Lees deze hier:  https://bit.ly/39SkZPe (Engelstalig)